ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸੰਤ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਜਾਣਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਗਿਰਫਤਾਰ ਹੋਣਾ
ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਿਖ ਓਸ ਵਕਤ ਸਤਾਈ ਚੱਕ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਓਸ ਦਾ ਵੀ
ਦਿਲ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਤੇ ਹਾੜ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨਾ ਨੂੰ ਆਇਆ । ਚਾਰ ਜਾਂ ਪੰਜ ਦਿਨ ਘਵਿੰਡ ਰਹਿ ਕੇ ਫੇਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਅੱਗੇ ਬੇਨੰਤੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਦੀਨ ਦਿਆਲ ਮੈਂ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਹੋਰਾਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣਾ ਹੈ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਿਓ । ਸਿਖ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਬੜੁਖੀਂ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਦਿਨ ਦੇ ੧੦ ਵੱਜੇ ਜਾ ਕੇ ਪਹੁੰਜਾ ਹੈ । ਬਾਬਾ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਤੇ ਸਾਰੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਰਾਜੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਹਨ ਜੀ । ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਰਾਜੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੱਸ ਕੇ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਤੇ ਬੀਬੀ ਨਾਮੋ ਦੇ ਗੁਜਰ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਬਚਨ ਦਸਿਆ ਹੈ । ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਬਚਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕੋਈ ਜਨਮ ਧਾਰਦਾ, ਦੇਹ ਛਡਦਾ ਹੈ । ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਾਡੀ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਦੀ ਲੰਘੌਂਦੇ ਹਨ । ਜਿਸ ਵਕਤ ਓਨ੍ਹਾਂ ਦੇਹ ਛੱਡੀ ਹੈ, ਓਸੇ ਵਕਤ ਸਾਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਹੋਏ ਹਨ । ਤੇ ਆਂਦੇ ਹਨ ਬਾਬਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਆ ਗਏ ਹਾਂ ਜੀ । ਜਿਸ ਵਕਤ ਬੀਬੀ ਨਾਮੋ ਦੀ ਜੋਤ ਆਈ ਹੈ ਓਸ ਵਕਤ ਸਤਿਆ ਚੀਜ ਜੇਹੜੀ ਹੈ, ਝਿਰਮਿਲ ਝਿਰਮਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਏਸ ਕਰ ਕੇ ਜੋਤ ਏਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਸੀ, ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਦੁਨੀਆਂ ਤੇ ਸੰਸਾਰ ਵਾਲਾ ਮੋਹ ਕਲੰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਾ । ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਸਿਖ ਟੱਬਰ ਕਬੀਲੇ ਵਾਲਾ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜੋਤ ਸ਼ਾਮ ਰੰਗ ਦੀ ਸੀ । ਸੰਸਾਰ ਤੇ ਵਿਹਾਰ ਕਰ ਕੇ ਸੌ ਝੂਠ ਅਪਰਾਧ ਵਰਤਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜੀ । ਏਹ ਬਚਨ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਹਨ । ।
ਜੇਹੜੇ ਸਿਖ ਓਸ ਵਕਤ ਉਥੇ ਕੋਲ ਸਨ, ਓਹ ਪੁਛਦੇ ਹਨ, ਬਾਬਾ ਜੀ, ਤੁਸਾਂ ਬਚਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਸ ਦਿਨ ਕੋਈ ਸਿਖ ਮਾਝੇ ਵਿਚੋਂ ਆਵੇਗਾ । ਉਸ ਦਿਨ ਨਵਾਂ ਵਿਹਾਰ ਚਲੇਗਾ । ਹੁਣ ਸਿਖ ਤੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਦਇਆ ਕਰੋ ਬਚਨ ਦੱਸੋ । ਬਾਬੇ ਹੋਰਾਂ ਆਖਿਆ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਿਖ ਘੱਲਿਆ ਹੈ ਏਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਚਨ ਵੀ ਭੁਗਤ ਜਾਵੇਗਾ । ਅਜੇ ਬਚਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੰਗਰੂਰ ਤੋਂ ਪੁਲੀਸ ਆ ਗਈ, ਚਾਰ ਠਾਣੇਦਾਰ ਤੇ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ੨੫ ਜਾਂ ੩੦ ਸਪਾਹੀ ਹਨ । ਉਸੇ ਵਕਤ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸਾਰੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਫੜ ਕੇ ਲਾਗੇ ਇਕ ਸਰਦਾਰ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿਚ ਲੈ ਗਏ ਹਨ । ਜੋ ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਸੀ, ਕਾਗਤ ਸੀ, ਸਾਰੀ ਨੂੰ ਪਹਿਰਾ ਲਗ ਗਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਹੱਥ ਵੀ ਨਾ ਲਾਵੇ । ਸੰਤ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਠਾਣੇਦਾਰ ਕੋਲ ਬਹਾ ਲਿਆ ਤੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੇ ਨੀਵੇਂ ਥਾਂ ਬਹਾ ਲਿਆ । ਓਸ ਵਕਤ ਓਸ ਸਰਦਾਰ ਦੀ ਹਵੇਲੀ ਵਿਚ ਪੱਕੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਚੱਕੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਲਾਗੇ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਬੈਠ ਗਿਆ, ਸਿਰ ਤੇ ਸਪਾਹੀ ਖਲੋਤੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਮਾਝੇ ਦੇਸ ਵਿਚੋਂ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਸਿਖ ਸੀ । ਦੂਸਰੇ ਸਾਰੇ ਸਿਖ ਮਾਲਵੇ ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਸਨ । ਸਾਰੀ ਸਿਖੀ ੩੯ ਆਦਮੀ ਤੇ ਜਨਾਨੀਆਂ ਸਨ ਜੀ । ਮਾਝੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਗਭਰੂ ਆਦਮੀ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਟਕੂਏ ਬਹੁਤ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਬੜੀ ਵੇਖ ਕੇ ਖਫ਼ਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਫੜਦਿਆਂ ਸਾਰ ਹੀ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਕੈਦ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਸੀ । ਇਕ ਟਕੂਆ ਉਸ ਵਕਤ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਾਸ ਵੀ ਸੀ । ਜਿਸ ਵਕਤ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਬੜੁਖਿਆਂ ਨੂੰ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਵਕਤ ਰਸਤੇ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਚੂੜੀ ਲੱਭੀ ਸੀ । ਓਹ ਵੀ ਮਰੋੜ ਕੇ ਬੋਜੇ ਵਿਚ ਪਾ ਲਈ ਸੀ । ਓਸ ਵਕਤ ਟਕੂਆ ਹੱਥ ਵਿਚ ਤੇ ਚੂੜੀ ਬੋਜੇ ਵਿਚ, ਪੂਰੀ ਚੋਰਾਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ । ਫੇਰ ਠਾਣੇਦਾਰ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁਛਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਬਾਣੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਲਿਖਦੇ ਜੇ, ਕਿ ਕੋਈ ਹੋਰ ਲਿਖਦਾ ਹੈ । ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਬਚਨ ਕੀਤਾ, ਜੀ ਅਸੀਂ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ, ਮਹਾਰਾਜ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਘਵਿੰਡ ਪਿੰਡ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ ਹੈ ਓਹ ਜੋਤ ਰੂਪੀ ਆਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ ਦੇਂਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਲਿਖਦੇ ਹਾਂ ਜੀ । ਫੇਰ ਸਾਰਿਆਂ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਹੋਣ ਲੱਗੀ । ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਚਿੰਤਾ ਹੋਈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਾਲੇ ਟਕੂਆ ਹੈ, ਨਾਲੇ ਬੋਜੇ ਵਿਚ ਚੂੜੀ ਹੈ । ਬਾਬੇ ਹੋਰਾਂ ਦੀ ਹਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਪੰਥ ਵਿਚ ਚੋਰ ਤੇ ਠੱਗ ਹਨ । ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਪੁਛਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਖੋ ਏਹ ਸੰਤ ਤੁਹਾਡੇ ਕੀ ਲਗਦੇ ਹਨ ਗੁਰੂ ਹਨ ਕਿ ਹੋਰ ਕੁਛ । ਸਾਰੇ ਆਖਣ ਲਗੇ, ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਏਹ ਕੌਣ ਹਨ ਤੇ ਕੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ । ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਸੰਤ ਕਰ ਕੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਆਏ ਸਾਂ ਤੇ ਫੜੇ ਗਏ ਹਾਂ । ਸਾਰੀ ਪੁਲਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਦੂਸਰਿਆਂ ਸਿਖਾ ਵਲੇ ਸੀ । ਉਸ ਵਕਤ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਟਕੂਆਂ ਤਾਂ ਇੱਟਾਂ ਵਿਚ ਲੁਕਾ ਦਿਤਾ ਤੇ ਪਛਾਬ ਕਰਨ ਦੇ ਪਜ ਜਾ ਕੇ ਚੂੜੀ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਤੀ । ਏਸ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਇਆ ਕਰ ਕੇ ਇੱਜਤ ਰੱਖੀ ਸੀ । ਫਿਰ ਆਣ ਕੇ ਉਥੇ ਲਾਗੇ ਬੈਠ ਗਿਆ । ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਸੁਨਿਆਰਾ ਦਫ਼ਤੂ ਦਾ ਸੀ । ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਤੇ ਓਹ ਵੀ ਆਖਣ ਲੱਗਾ ਜੀ ਅਸੀਂ ਚਾਰੇ ਜਣੇ ਦੋ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਜੀ ਅਸੀਂ ਤੀਰਥਾਂ ਤੋਂ ਆਏ ਹਾਂ । ਔਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸਾਨੂੰ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਤੇ ਅਸੀਂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆਏ ਹਾਂ । ਆਣ ਕੇ ਅਜੇ ਬੈਠੇ ਹਾਂ, ਫੜੇ ਗਏ ਹਾਂ । ਹੋਰ ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ । ਗਿਆਨੀ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਜਲੰਧਰ ਮੁੰਡੇ ਪੜ੍ਹੌਂਦਾ ਸੀ । ਓਹ ਵੀ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਦਰਸ਼ਨਾ ਨੂੰ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਓਹ ਪੁਲਸ ਦੇ ਫੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰ ਪਏ ਸਨ । ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਆਣ ਕੇ ਫੜ ਲਏ । ਓਹ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਅਸੀਂ ਮਸਤੂਆਣੇ ਗੁਰਦਵਾਰੇ ਆਏ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਸੰਤਾਂ ਕੋਲੋਂ ਨਹੀਂ ਆਏ, ਏਸ ਕਰ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਤਾ ਗਿਆ । ਫਿਰ ਤੇਜਾ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਕਿਥੋਂ ਹੈਂ < ਉਸ ਆਖਿਆ ਜੀ ਭੁਚਰ ਮਾਝੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਨਗਰ ਹੈ । ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਹੋਰੀਂ ਮੇਰੇ ਗੁਰੂ ਹਨ ਤੇ ਏਹਨਾਂ ਦੇ ਮੈਂ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਆਇਆ ਹਾਂ ਮੈਂ ਅਜੇ ਆਣ ਕੇ ਪਰਸ਼ਾਦਾ ਛਕਿਆ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸਾਂ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਸ ਕਾਰਨ ਕਰ ਕੇ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ । ਸਾਰਿਆਂ ਸਿਖਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖ ਲਏ ਤੇ ਆਖਿਆ ਐਸੇ ਵਕਤ ਆਪੋ ਆਪਣਿਆਂ ਨਗਰਾਂ ਨੂੰ ਚਲੇ ਜਾਓ । ਬਾਬਾ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੇ ਇਕ ਸੰਤ ਫੁੱਮਣ ਸਿੰਘ ਸੀ, ਦੋਵੇਂ ਜਣੇ ਬਹਾ ਲਏ ਤੇ ਪੈਹਰੇ ਲਾ ਦਿਤੇ ਕਿ ਸੰਤ ਸਾਡੇ ਹੁਕਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਤੇ ਜਾਣ ਨਾ । ਪੁਲਿਸ ਫੇਰ ਸੰਗਰੂਰ ਨੂੰ ਚਲੀ ਗਈ । ਸੰਤ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਗਏ । ਓਸ ਹਵੇਲੀ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਪੁਲਸ ਪੱਕੀ ਕਰ ਗਈ ਕਿ ਸੰਤ ਕਿਤੇ ਜਾਣ ਨਾ, ਤੈਨੂੰ ਸਪੁਰਦ ਦਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਸਾਰੇ ਸਿਖ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਡੇਰੇ ਆ ਗਏ ਹਨ । ਤੇ ਬਾਬੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮੰਗਦੇ ਹਨ । ਬਾਬੇ ਹੋਰੀਂ ਆਕਾਸ਼ ਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤੇ ਫੇਰ ਆਖਣ ਲੱਗੇ ਸਿਖੋ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇਂਦੇ, ਭਲਕੇ ਚਲੇ ਜਾਇਓ ਜੇ । ਤਕਾਲਾਂ ਨੂੰ ਫੇਰ ਅੰਨ ਪਾਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ । ਓਧਰ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਫੇਰ ਵਜ਼ੀਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੁਕਮ ਹੋਇਆ, ਕੋਈ ਨਾ ਛੱਡ ਕੇ ਆਓ ਸਾਰੇ ਘੇਰ ਕੇ ਲੈ ਆਓ । ਫੇਰ ਸਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਆ ਘੇਰਾ ਪਾਇਆ । ਏਧਰ ਸੰਗਤ ਅਜੇ ਪਰਸ਼ਾਦ ਛਕ ਕੇ ਬੈਠੀ ਸੀ ਤੇ ਪੁਲਸ ਆਣ ਕੇ ਨੰਬਰਦਾਰ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਕਿ ਗੱਡਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਕੇ ਮਨੀ ਸਿੰਘ ਸੰਤ ਦਾ ਜੋ ਸਮਾਨ ਹੈ ਸਾਰਾ ਲੱਦ ਲਓ । ਇਕ ਗੱਡੇ ਤੇ ਬਾਣੀ ਰੱਖ ਲਈ ਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਤੇ ਸਾਰੇ ਸਿਖ ਬਠਾ ਲਏ । ਜੋ ਲੀੜਾ ਕਪੜਾ ਸੀ ਸਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਤੁਰ ਪਏ । ੩ ਮੀਲ ਸੰਗਰੂਰ ਦਾ ਪੈਂਡਾ ਸੀ । ਰਾਤ ਦੇ ੧੧ ਵਜੇ ਜਾ ਕੇ ਪਹੁੰਚੇ । ਜਾਦਿਆਂ ਹੀ ਸਾਰਿਆਂ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾਲਾਟ ਵਿਚ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਜੀ । ।